Vi spør alltid om pasientane våre har barn eller søsken som er under 18 år. Vi spør pasienten sjølv, eller den som følgjer pasienten til sjukehuset, til dømes foreldre eller anna følgje.
Vi vil gjerne få vite litt om korleis barna har det. Det gjer vi mellom anna ved å spørje:
• Kva barna heiter og kor gamle er dei?
• Kvar barna bur og kven tek vare på dei når pasienten får behandling?
• Kva veit barna om sjukdommen og behandlinga?
Dersom barna kan ha behov for informasjon eller oppfølging, er det vanleg å snakke meir om:
• Korleis barna har det.
• Kva treng barna å vite meir om.
• Korleis påverkar sjukdommen kvardagen i familien.
• Kven som kan vere ressurspersonar for barna: i familien, i nabolaget eller på skulen.
Kva kan vi på sjukehuset tilby deg og din familie?
• Samtalar med deg om barna: Kva barna har opplevd, kva som er vanlege reaksjonar og korleis de snakkar saman om det som skjer. Andre tema kan vere korleis det er for deg å vere forelder når familien opplever sjukdom.
• Samtalar med familien eller barna åleine: kva barna veit, korleis kvardagslivet har endra seg, om alle har den informasjonen dei treng, korleis familien handterer situasjonen og kva som vil skje framover.
• Tilretteleggje når barn og unge skal på besøk på sjukehuset.
• Informasjon om gode stader å finne kunnskap, hjelp og støtte.
• Kontakt og samarbeid med andre tenester (t.d. helsesjukepleiar, skule eller andre).
Tips og råd til familien
Barn treng openheit når nokon i familien er sjuke. Openheit betyr at de snakkar om det som skjer og korleis det blir opplevd. Barn treng også å få vere med å bestemme og medverke med oppgåver dei meistrar.
Under finn du råd og tips om kva som kan vere lurt å gjere før, under og etter behandling. Sidan ulike behandlingar har ulik lengd, kan råda lesast både samla og på ulike tidspunkt undervegs i behandlinga.
Før behandling
• Fortel barna om sjukdom og behandling så tidleg som mogeleg.
• Tenk igjennom kva barna kan ha fått meg seg, kva dei veit og kva dei kan lure på.
• Snakk ope med barna om det som skjer. Ver ærleg, bruk ord dei forstår og oppmode dei til å spørje dersom dei lurer på noko.
• Vis gjerne tekst, bilete eller video som forklarar behandlinga, sjukdommen eller som viser sjukehuset. Bruk informasjon frå sjukehuset eller gode nettsider.
• Planlegg korleis de skal ha kontakt ved ei innlegging (telefon/meldingar/chat eller besøk på sjukehuset). Lag ei liste med kontaktinformasjon til sjukehuset og ha den tilgjengeleg heime, så alle veit kvar den er.
• Planlegg det som skal skje heime og lag oversikt over vanlege ting som måltid, lekser, husarbeid og fritidsaktivitetar.
• Er det spesielle hendingar i barna sitt liv det må takast omsyn til, til dømes bursdagar?
• Snakk med barna om kven som vil få informasjon om det som skjer, til dømes familie, barnehage og skule.
• Spør barna kven dei ønskjer skal vite om sjukdommen og om dei ønskjer å fortelje sjølv.
• Snakk med barn og unge om kva dei kan seie dersom nokon spør om sjukdommen eller behandlinga.
Under behandling
• Informer barna om behandlinga og prognose. Ver ærleg og konkret.
• Vi kan gje råd om korleis ein kan snakke med barn. Vi kan også bli med i samtalar, åleine eller saman med deg.
• Snakk med oss om besøk på sjukehuset og kven som er kontaktpersonar for barna.
• Avtal korleis de skal halde kontakten med kvarandre ved behandling.
• Oppmuntre barna til å halde fram med sine daglege aktivitetar.
• Hald kontakt med familie, barnehage og skule.
• Dersom du får ein alvorleg beskjed: Informer barna etter at du sjølv har fått reagert. Involver andre vaksne omsorgspersonar og be helsepersonell om å vere tilstades, dersom du ønskjer det. Ikkje vent for lenge med å informere barna.
Etter behandling
• Bruk tid saman. Hald fram med aktivitetar de likar eller finn på nye.
• Snakk med barna om korleis sjukdommen og behandlinga har påverka dei og familien.
• Fortel barna at dei kan føle og meine kva dei vil, og at det er greitt både å vere åleine og saman med venner. Oppmuntre til vanlege fritidsaktivitetar.
• Snakk saman om kva som vil skje framover med sjukdom, jobb og kvardagen i familien.
• Snakk saman om kva oppgåver barna har heime. Er dei passande eller bør dei endrast?
• Sei ja til hjelp og støtte frå andre, til smått og stort, frå familie, venner, naboar, barnehage eller skule.
• Hald kontakten med skule, barnehage og fritidsarenaer om familien sin situasjon og utvikling av sjukdommen.
• Snakk med nokon dersom du er bekymra for barna.
Vil du vite meir?
Les meir om kva barn treng, kor du kan søkje hjelp og korleis du kan snakke med barn og unge på helsenorge.no.
Barn kan få dekka utgifter til reise når dei besøkjer foreldre eller søsken på sjukehus. Les korleis du kan søkje hos Pasientreiser. Du kan også spørje oss på sjukehuset.