Reise med stomi

Råd og tips

Du treng

• pass
• reiseforsikring
• gyldig Europeisk helsetrygdkort

Reiseforsikring

Reiseforsikring dekker utgifter ved:

• akutt uventa sjukdom
• akutt uventa forverring av kronisk sjukdom som ein har ved utreise som elles ikkje ville ha vore til hinder for reisa.

Dersom ein for eksempel har uhelbredeleg kreftsjukdom eller er i behandling for kreft, kan behandlinga gi biverknader som gjer at ein blir sjuk på turen. Dette blir ikkje alltid dekka av forsikringsselskapet, med mindre ein har avtale på førehand med legen din om at det var forsvarleg å reise. Ta derfor med ei legeerklæring på at det er forsvarleg å reise. Ta kontakt med forsikringsselskapet for å få greie på kva som blir dekt i det aktuelle tilfellet.

Helsetrygdkort

Dersom du skal reise i Europa, treng du i tillegg til pass eit gyldig europeisk helsetrygdkort.

Dette dokumenterer at du har rett til dekning av nødvendig helsehjelp i eit anna EØS-land, og Sveits og Storbritannia på same vilkår som statsborgarane i landet. Det er HELFO som gir kortet i Noreg. Du kan søke om Europeisk helsetrygdkort på følgande måtar: Logg inn på Helsenorge. Dersom du ikkje er digital bruker av Helsenorge.no må du ringe «Veiledning Helsenorge» på telefon +47 23 32 70 00.

På NORILCO (Norsk forening for stomi, reservoar og mage- og tarmkreft) nettsida si kan ein lese om «Reisetips for stomi- og reservoaropererte».  Her er det også informasjon om ulike hjelpemiddel frå NORILCO. Nye medlemmer får tilsendt medisinsk attest på 6 språk, stomi/reservoarkort til bruk på reiser, og WC-kort for å kunne bruke handicaptoalett.

Stomiutstyr

Lag ei liste over utstyr dagleg stomistell:

• Rekn ut talet på posar og plater du vanlegvis bruker, og ta med dobbelt så mange.
• Klima og andre omstende kan føre til ekstra forbruk.
• Dersom du bruker lukka stomipose, bør du ta med nokre posar som kan tømmast, i tillegg. Desse er til god hjelp dersom du får diaré fordi dei er enkle å tømme. Da treng du ikkje å byte posen så ofte.
• Det kan også vere nyttig å ta med ulike posestørrelsar, for eksempel mindre posar til bading og liknande.
• Eit tips er å ta stomiutstyret ut av eska og pakke det i lynlåsposer. Det tar mindre plass i bagasjen.

Blir du lenge borte, kan det bli nødvendig å skaffe stomiutstyr på reisa. Det enklaste er å ta med utstyret sjølv, men dei største leverandørane av stomiutstyr har utsal i fleire land. Hugs at refusjon på blå resept ikkje gjeld i utlandet. Ein må da betale for utstyret og ta vare på kvitteringa, for så å sende krav til HELFO om tilbakebetaling av utlegg.

Dersom ein er i varmare strøk, eller svært kalde område, bør ein lagre stomiutstyret i romtemperatur, helst under 20 grader og frostfritt. Vel det tørraste rommet som er tilgjengeleg til oppbevaring av stomiutstyret. Varme og kulde reduserer klistreeffekten og fukt kan redusere filterfunksjonen på stomiposen. Hugs å verne stomiutstyret mot sollys, varme og kulde, også på bilferie.

Flyreiser

Pakk stomiutstyr og eventuelle medikament i handbagasjen. Unntaket er saksar, sprayflasker og væske (klistrefjernar eller barrierespray, klebefjernerservietter, hudlotion, lukthemmar og pasta på tube med meir). Desse må ein legge i innsjekka bagasje. Ha derfor nokon ferdig klipte posar/plater og ein treng til skift under reisa, i ei toalettveske i handbagasjen.

Ved bestilling av reisa kan du gi beskjed om ekstra handbagasje.

Ei legeerklæring kan brukast som dokumentasjon på at ein kan ha med medikament og stomiutstyr. Reisebevisa frå NORILCO på fleire språk kan for eksempel også bli brukte i sikkerheitskontrollen for å dokumentere at ein har stomi og har behov for ekstra handbagasje.

Forslag til reiseerklæring (PDF)

Dersom det krevst kroppsvisitering i sikkerheitskontrollen, kan ein krevje at det blir gjort av ein person med same kjønn i eit eigna rom. Det gjeld også dersom handbagasjen må bli sjekka.  

Ved lengre flyreiser hender det at det blir produsert meir tarmgass enn vanleg. Dette kan i ei viss grad førebyggast ved å unngå kolsyrehaldige drikker døgnet før reisa og under reisa. Tyggegummi og drops med sorbitol kan forårsake auka mengde tarmgass.

Dersom ein har urostomi, kan det vere til hjelp å kople til ein leggpose med slange før du går på flyet. Denne kan koplast til urostomiposen og festast på leggen med festeband for å få litt meir tid før posen må tømmast.

Det kan også vere lurt å bestille sete nær midtgangen og toalettet.

Bading og badetøy

Illustrasjon: Marie Viola Fjelde

Ein kan bade med stomiutstyret. Nokon vel å bruke ein mindre pose ved bading og soling. Hugs at filterfunksjonen kan bli dårlegare etter at posen har vore i vatn. Klisterlappar til å dekke over filteret ligg i poseeskene til nokre av utstyrsleverandørane. Det er anbefalt å ha ein ekstra stomipose tilgjengeleg.

Badetøy for kvinner

Ei fôra badedrakt kan gi støtte og skjule posen. Badedrakter med mønster skjuler posen noko. Ein kan også bruke bikinibukser med høgt liv, eller ein bruke tankini (ein lang topp) over bikinibuksa. Strandtunika eller «knyteskjørt» hjelper også med tildekking, om du føler for det.

Badetøy for menn

Mange bruker vanleg shorts eller badebukse. Ein kan få fikseringsbind til å ha over stomiposen som ei forlenging av ei badebukse eller shorts, eller spesielle badeshorts med lomme til stomiposen.

Nettsider

Firma som lagar badetøy og undertøy for stomiopererte

• White rose Collection
• Ostomy secrets
• Sporty living
• Comfizz
• CUI WEAR

Norsk foreining for stomi, reservoar og mage – og tarmkreft – NORILCO