Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
logo Helse Førde

Tvangslidingar hos barn og unge

Tvangsliding eller OCD (Obsessive Compulsive Disorder) er ei liding som er prega av tilbakevendande uønska tvangstankar og/eller tvangshandlingar. Behandlinga er kognitiv terapi inklusiv eksponering med responsprevensjon (ERP), eventuelt supplert med medikamentell behandling.

Tvangslidelse kjennetegnes av tilbakevendende ubehagelige og uønskede tanker eller tvangshandlinger. Tvangslidelser kan behandles.

Les meir på helsenorge.no

Dei fleste med OCD har både tvangstankar og tvangshandlingar

  • Tvangstankar er vedvarande tankar, tankebilde, impulsar eller fantasiar som blir opplevd som meiningslaus og tek mykje tid og energi. Dei er årsak til ubehag, angst, av og til isolasjon og er i varierande grad funksjonsnedsettande.
  • Tvangshandlingar blir gjort for å hindre dette ubehaget og/eller unngå at noko frykteleg skal skje. Ofte blir dei gjort i bestemte mønstre eller ritual, som til dømes i form av vasking, kontrollering, telling og symmetri.

Behandlinga er eksponering med responsprevensjon (ERP) saman med kognitiv terapi. Denne type behandling viser seg å ha effekt på 60-70 % av personar med OCD. Den startar etter ei grundig utgreiing av dine vanskar og strekk seg vanlegvis over 2-3 månader.

Tilvising og vurdering

For å få utgreiing og/eller behandling i spesialisthelsetenesta treng du tilvising.

Lege, psykolog, helsesøster, Barne- og familietjeneste, PPT og barnevern er dei som kan tilvise barn og unge til BUP. Alle tilvisingar skal vere vurdert og skrive under av lege, psykolog eller barnevernsleiar, og det skal brukast eit eige tilvisingsskjema som sendast til den lokale BUP poliklinikk.

Spesialisthelsetenesta vil då på bakgrunn av prioriteringsvegleiaren "Psykisk helsevern for barn og unge" avgjere om du har krav på behandling i spesialisthelsetenesta. Tilvisningar skal vurderast innan 10 virkedagar. Maksimumsfrist for inntak er 12 veker.

Kartlegging i samband med tilvising (hdir.no)

Utredning

Når tilvisinga er vurdert og det blir gitt rett til naudsynt helsehjelp, vil du bli kalla inn til ein inntakssamtale, eventuelt saman med foreldre/føresette.

Før du startar i behandling for tvangsliding må du igjennom ei utgreiing for å avklare diagnosen nærare. Dette for at behandlaren skal tilpasse behandlinga di best mogleg og kunne sjå bort frå eventuelle andre lidingar (komorbide tilstandar). På bakgrunn av tilvisinga og inntakssamtale vil det bli utarbeidd ein utgreiingssplan som inneheld oversikt over planlagt utgreiing, og den blir lagt fram for deg, evt. saman med føresette.

Utgreiinga vil som oftast vere:

  • Relevante testar og intervju, som på fagspråket blir kalla strukturerte diagnostiske intervju.
  • Relevante skjema som du og evt. føresette skal fylle ut sjølv (sjølvrapporteringsskjema).
  • Informasjon om sjukdomshistoria di (anamnese, inklusiv familieanamnese).
  • Observasjonar frå behandlarar (kliniske observasjonar).

Etter at utgreiinga er ferdig vil det bli gjennomført ein diagnostisk vurdering, som inneheld ein kort gjennomgang av utgreiing, konklusjon og forslag til tiltak.

Funn i samband med utgreiinga ved BUP poliklinikken kan føre til ei intern tilvising til vårt OCD-team. Når tilvisinga er vurdert, vil du bli kalla inn til utgreiing og eventuell behandling. Utgreiinga og behandlinga ved OCD-teamet er spesialisert og tidsavgrensa.

Behandling

Vi utarbeider ein behandlingsplan på grunnlag av utgreiinga. Denne inneheld ein kort gjennomgang av utgreiing, konklusjon og foreslåtte tiltak. Planen blir drøfta og justert i samråd med deg, eventuelt saman med foreldre/føresette.

Det finst fleire behandlingsmetodar for OCD. Kva som er best for deg kan du og helsepersonell kome fram til saman. Dette kallast samval. Å vere med og bestemme er ein rettigheit du har.

Samval inneber at du mottek informasjon om fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa. Så kan du saman med helsepersonell sjå desse opp mot kvarandre, ut ifrå kva som er viktig for deg.

Her er tre spørsmål du kan stille din behandlar:

  1. ​Kva alternativ har eg?
  2. Kva fordelar og ulemper er moglege ved desse alternativa?
  3. Kor sannsynleg er det at eg vil oppleve nokre av desse?

​Les meir om samval på helsenorge.no​​

Den primære behandlinga skjer med kognitiv terapi saman med eksponeringsterapi med responsprevensjon (ERP). I behandlingstida kan det vere aktuelt å tilby deltaking i gruppe for personar med liknande problematikk/tvangsliding.

 

Oppfølging

Etter fullført behandlingsforløp blir det gjennomført ny gjennomgang av grunnleggjande kartleggingsintervju for tvangslidingar. Dette blir som regel gjort av ein annan behandlar og skal bidra til å sikre at opplevd behandlingseffekt er reell.

Det blir gjennomført kontrollar av status 3 og 6 månadar etter avslutta behandling. Ved behov blir såkalla booster-timer (repetisjonstimar) utført i samband med kontrollane. Dersom dette ikkje er tilstrekkeleg må ytterlegare behandling bli vurdert. Din eigeninnsats er heilt avgjerande for vellukka behandlingsresultat, men også for å opprettholde fråveret av tvangslidinga.

Behandlingsprogrammet blir avslutta dersom vanskane er borte eller så reduserte at funksjonsnivået har auka tilstrekkeleg.

Kontakt

  • Kontakt Psykisk helsevern for barn og unge

  • Kontakt Førde BUP

    Oppmøtestad

    Hovudinngangen ligg i Svanehaugvegen 6, på sørsida av Dagabygget.


    Under bygginga av det nye sjukehuset er det ikkje ordinære parkeringsplassar i nærleiken av hovudinngangen.

    Rådet er å parkere på pasientparkeringa og gå langs Svanehaugvegen til hovudinngangen.

    En stor bygning med en stor plen foran seg

    Førde sentralsjukehus

    Svanehaugvegen 2

    6812 Førde

    Finn fram

    Transport

    Buss

    Det går regelmessig rutebussar mellom Førde Sentralsjukehus og Førde Rutebilstasjon.

    På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.

    Frå Førde er det også gode bussamband til Bergen, Oslo, Ålesund og Trondheim.

    Flybuss

    Det går direkte flybuss frå Førde Lufthamn Bringeland til Førde Sentralsjukehus for alle fly som landar. Bussen stoppar ved busstoppet på motsatt side av Vievegen, på austsida. Herfrå går flybussen til Førde Lufthamn Bringeland 75 minutt før alle flyavgangar.

    Parkering

    Det er mogleg å parkere gratis på sjukehusområdet for pasientar og besøkande.

    Taxi

    Drosjesentralen i Førde er om lag 100 meter frå Rutebilstasjonen. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.

     

    Praktisk informasjon

    Ved Førde sentralsjukehus finn du Sjukehusapoteka Vest HF si avdeling i Sogn og Fjordane.

    ​​Apoteket gjev tilbod til alle nyutskrivne og polikliniske pasientar ved Førde Sentralsjukehus, samt alle tilsette og besøkande.  Sjukehusapoteket er altså open for alle.

    På veg heim frå sjukehuset kan pasientar få med seg alt dei treng av legemiddel og utstyr for vidare behandling heime. I tillegg har apoteket eit stort og variert utval av reseptfrie legemiddel, hudpleiemiddel, kost- og ernæringsmiddel samt andre apotekvarer.

    Apoteket gjer klar legemidla medan du ventar og gjev råd om korleis du skal bruke dei på rett måte.

    Apoteket forsyner dei fleste avdelingane i Helse Førde med legemiddel, apotekvarer og farmasøytiske tenester og gjev farmasøytisk rådgjeving til mange kommunar i Sogn og Fjordane.

    ​For å få behandling ved sjukehus eller poliklinikk må du i utgangspunktet vere tilvist frå lege, kiropraktor eller manuell teapeut. Har du trong for legehjelp skal du ringe fastlegen din eller den kommunale legevakta.

    Les meir om eigendelar på helsenorge.no

    Mange pasientar og pårørande ønskjer å ta bilete eller video som eit minne frå tida på sjukehuset. Då kan det vere lurt å hugse nokre reglar.

    ​Det er sjølvsagt heilt greitt så lenge det er pasientane og/eller pårørande og vener som er på bileta.

    Det er likevel ikkje lov å ta bilete av medpasientar eller tilsette. Vi har hatt tilfeller der bilete av medpasientar/tilsette er blitt publisert i digitale media utan deira godkjenning.

    Vi håper alle viser respekt for personvernet til alle dei møter under besøket på sjukehuset og avgrensar fotografering til å gjelde eigen familie og vener.

    ​Ved Førde sentralsjukehus finn du kiosk der du kan kjøpe aviser og andre kioskvarer. Du kan også levere kupongar til Norsk Tipping sine spel.

    Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.

    ​Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.

    Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00.
    I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid  09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.

    Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.

    Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.

    ​Du kan nytte mobiltelefon ved sjukehusa. Vi oppfordrar likevel alle til å bruke mobilvett og ta omsyn til medpasientar.

    Det er viktig å sette telefonen på stille om natta, og på stilleringing eller vibrering om dagen. Av omsyn til dei andre pasientane er det best å gå ut av rommet dersom du må ta ein lengre samtale.

    Vi ber om at du inne på pasientrommet ikkje snakkar eller har lyd på mobilen i tidsrommet etter klokka 21.30 til klokka 08.00 neste dag.

    Det er gratis trådlaust nettverk for pasientar, pårørande og besøkande på sjukehusa. Dette kan du kople deg til frå din smarttelefon.

    Førde sentralsjukehus har sett av hundre parkeringsplassar berre for pasientar og pårørande. Er alle desse plassane opptekne, er det fleire parkeringsområde rundt Førde sentralsjukehus. Ledige plassar på desse områda kan òg nyttast av besøkande.

    BLODGJEVARAR og RØRSLEHEMMA har eigne parkeringsplassar mellom anna framfor hovudinngangen og rundt om på sjukehuset sitt område. Dei som kan parkere her, har eige parkeringsløyve. Utan slikt løyve er parkering rekna som ugyldig.

    Ordinær parkering for pasientar og pårørande:
    Parkeringsplassen er inn frå Svanehaugvegen. Sjå blått område på kartet:

     

    Kart over parkeringsplassar ved Førde sentralsjukehus

     

     

    ​I 6. etasje har Førde sentralsjukehus eige pasienthotell.

    Pasienthotellet har 22 senger. Dei er fordelt på seks enkle rom og åtte doble rom. Alle romma er tilpassa rullestolbrukarar.

    ​Treng du nokon å snakke med? Sjukehuspresten er til for deg anten du er pasient eller pårørande. I møte med denne omsorgstenesta kan du finne ein «fristad» og ein plass å samle tankane. I samtale med sjukehuspresten er det tid og rom for både stort og smått.

    Du treng ikkje ha kristen eller religiøs tru for å ta kontakt. Det er ditt liv og dine tankar som har fokus. Det er sjølvsagt og høve til klassiske prestetenester som mellom anna sermoniar og bøn.

    Uansett kva du har på hjartet er sjukehuspresten tilgjengeleg for å møte deg, der det passar deg best. Det kan vere på telefon, prestekontoret, pasientrom, i kantina eller kanskje på ein benk ute.

    Ta kontakt direkte med Helene Langeland på telefon 908 79 281, eller spør personalet om å tilkalle/avtale tid med prest.

    Sjukehuspresten er primært tilgjengeleg i ordinær kontortid, men kan og tilkallast til andre tider.

    Kontoret er på plan 2, første dør til høgre for inngangen til kantina.

    Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

    1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
    2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
    3. Les nøye gjennom vilkåra.
    4. Trykk "Godta" når du har lese og forstått vilkåra.
    Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal berre vere nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
     

    Akuttmedisin:
    Etter avtale på telefon 57 83 90 82.

    Barneavdeling:
    Visittider sengeposten 5. etg: Kontakt personale på vaktrommet.

    Kirurgisk:
    Visittider sengepost 12.30-13.30 og 18.30-19.30.

    Kreft:
    Visittider sengepost: Har ikkje faste visittider. Ta kontakt med vaktrommet.

    Kvinneklinikken:
    Far eller medmor kan kome når dei ønskjer utanom kviletid klokka 13.00-15.00. Søsken til barnet og andre besøkande kan takast i mot utanfor avdelinga.

    Medisinsk:
    Visittider medisinsk sengepost 14.30-15.30 og 19.00-19.45. Til eineromma: Etter avtale.

    Nevrologisk:
    Ikkje fast visitttid. Pårørande og andre er alltid velkomne.

    Ortopedisk:
    13.30-16.00 og 17.30-19.30.

  • Kontakt Nordfjord BUP

    Oppmøtestad

    Sjukehusvegen 7, 6770 Nordfjordeid.

    Nordfjord barne- og ungdomspsykiatrisk poliklinikk (Nordfjord BUP) held til i eit grått hus med raude lister og raudt tak like nedanfor Nordfjord sjukehus og Nordfjord psykiatrisenter.

  • Kontakt Sogndal BUP
    Form, rektangel

    Indre Sogn psykiatrisenter

    Dalavegen 29

    6856 Sogndal

    Finn fram

    Transport

    Buss

    Sogndal Skysstasjon ligg i Sogndal sentrum og er om lag ein kilometer frå Indre Sogn psykiatrisenter.

    På nettsidene til skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestadar og tider for Sogn og Fjordane.

    Frå Sogndal er det også gode bussamband til Bergen og Oslo.

    Båt

    På nettsidene til skyss.no finn du ekspressbåtruter med oversikt over stoppestadar og tider for rutene mellom Sogndal og både Bergen og Måløy/Selje.

    Flybuss

    Det går direkte flybuss frå Sogndal Lufthamn Haukåsen til Sogndal Skysstasjon ved alle fly som kjem.  Frå Sogndal Skysstasjon går flybussen 70–75 minuttar før alle flyavganger – rutetider på nettsidene til skyss.no

    Parkering

    Det er mogleg å parkere gratis på området for pasientar og besøkande.

    Taxi

    Drosjesentralen i Sogndal er ved Skysstasjonen. Ved behov kan våre tilsette i resepsjonen bestille taxi til deg.

    Praktisk informasjon

    Alle kantinene i Helse Førde er opne for tilsette, pasientar og pårørande.

    ​Kantinene på Lærdal sjukehus og Nordfjord sjukehus finn du i underetasjen. Dei har opningstid 10.30 - 14.30.

    Hovudkantina ved Førde sentralsjukehus ligg i 2. etasje. Her får du kjøpt varm mat og mykje anna. Den har opent 07.30 - 20.00.
    I Førde finn du også ein kafe i 1. etasje innanfor resepsjonen. Denne har opningstid  09.00 - 15.00. Her finn du kaffe, te, anna drikke, påsmurt og kaker m.m.

    Kantina ved Indre Sogn psykiatrisenter er open alle kvardagar frå klokka 10.00-13.30.

    Kantina på Tronvik er open for tilsette og bebuarar.

    ​Visittider sengepostane: Etter avtale.

  • Kontakt Ungdomspost Psykisk helsevern

    Oppmøtestad

    Støabygget, Svanehaugvegen 7, 6812 Førde. Ved Førde sentralsjukehus i trekanta lågbygg.