Diagnose
Prostatakreft
Kreft i prostatakjertelen (cancer prostatae) er den mest vanlege kreftforma hos menn i Noreg. Dei primære behandlingsmåtane er kirurgi eller strålebehandling. Viss du har ein lågrisiko (snill) kreft, kan det beste alternativet vere aktiv overvaking med regelmessige blod- og vevsprøver.
Tilvising og vurdering
Når fastlegen har begrunna mistanke om kreft skal du bli tilvist direkte til eit pakkeforløp for kreft. Eit pakkeforløp er eit standardisert pasientforløp som skildrar organiseringa av utgreiing og behandling, kommunikasjon/dialog med deg og dine pårørande, i tillegg til ansvarsplassering og konkrete forløpstider.
Pasientinformasjon om pakkeforløp for kreft (helsedirektoratet.no)
Forløpskoordinator sørger for å sette opp timane du skal ha i utgreiinga.
Utgreiing
I løpet av utgreiinga blir det gjort undersøkingar av deg for å avklare om du har kreft eller ikkje. Ein klinisk undersøking av prostatakjertelen er vanleg. I tillegg blir det tatt blodprøver, ein av dei ei spesifikk prostataprøve kalla PSA. Ved enno mistanke om kreft, tar vi ein biopsi, ein vevsprøve frå prostatakjertelen. Mange pasientar vert undersøkte med MR.
Det kan vere nødvendig med fleire undersøkingar. Dette får du informasjon om undervegs. Når resultata frå undersøkingane og prøvene er klare, vil vi som oftast kunne avklare om du har kreft eller ikkje. Beslutning om diagnose blir tatt.
Pasientinformasjon - utgreiing ved mistanke om prostatakreft (Helsedirektoratet.no)
Pakkeforløp heim
Alle pasientar som får ein kreftdiagnose, blir inkludert i pakkeforløp heim for pasientar med kreft. Gjennom pakkeforløpet går vi gjennom dei individuelle behova dine for tenester og oppfølging utover sjølve kreftbehandlinga.
Behandling
Viss du har kreft, planlegg vi kva behandling som er best for deg. Beslutninga om behandling tar vi i lag med deg, vanlegvis basert på vurderingar som er gjort i eit tverrfagleg team-møte.
Samval inneber at du mottek informasjon om fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa. Så kan du saman med helsepersonell sjå desse opp mot kvarandre, ut ifrå kva som er viktig for deg.
Her er tre spørsmål du kan stille din behandlar:
- Kva alternativ har eg?
- Kva fordelar og ulemper er moglege ved desse alternativa?
- Kor sannsynleg er det at eg vil oppleve nokre av desse?
For pasientar med prostatakreft vil som regel ein eller flerIe av følgjande behandlingsalternativ være aktuelle: aktiv overvaking, operasjon, strålebehandling.
Her finn du verktøy som kan hjelpe deg til å ta valet.
Tilleggsbehandlinger
Nokre kreftsvulstar er meir aggressive enn andre, og dei kan ha til dels betydeleg lokal vekst. Desse svulsttypane krev ofte behandling utover den behandlingsmetoden som er valt som hovudbehandling (operasjon eller strålebehandling).
Målsettinga med å gi tilleggsbehandling er å auke langtidsoverlevinga, ved betra lokal kontroll og utrydding av spor av kreftceller som har spreidd seg.
Andre behandlingsmetodar
Ved langtkomen kreft der sjukdommen ikkje kan kurerast er det no ei rekke mogelegheiter både for livsforlengande behandling, god symptomførebygging og symptomlindring.
Mange kan leve bra i årevis med kreft som har spreidd seg, og mange dør av heilt andre årsaker.
Mange som får påvist prostatakreft lurer på kva dei skal gjennom i tida framover. Kva undersøkingar skal eg ta, korleis og når blir det gjort, kva behandlingsval har eg, og kva kan eg bestemme for mi behandling? Mange og viktige spørsmål.
Denne videoen gir deg eit innblikk i kva pasientar som skal til behandling for prostatakreft møter på vegen. Frå dei oppsøker fastlegen til behandlingsval skal takast og behandlinga kan starte.
Kliniske studiar
8 kliniske studiar er opne for rekruttering. Saman med legen din kan du vurdere om ein klinisk studie er aktuell for deg.
- Propranolol ved kirurgisk fjerning av prostatakjertelen - pilotstudie
- Sammenligning av behandlingsmetoder for eldre menn med prostatakreft uten spredning
- Hvordan hormonbehandling av prostatakreft påvirker muskelrespons på trening og mat
- Operasjon eller strålebehandling ved prostatakreft
- IMPRESS Norway
- Kan legemiddelet Atorvastatin redusere risikoen for videre utvikling av prostatakreft som er under hormon-/ kastrasjonsbehandling?
- Aktiv overvåkning pluss: Lokal tumor kontroll med hjelp av ultralydbehandling (HIFU) hos pasienter med prostatakreft
- En biomarkør drevet studie for pasienter med metastatisk kastrasjonsrefraktær prostatakreft
Oppfølging
Etter at anbefalt behandling er gjennomført og avslutta, vil du få tett oppfølging både på sjukehuset og hos fastlegen din. Behandlinga du har vore gjennom vil vere førande for type oppfølging, og kor ofte du skal ha oppfølging.
Rehabilitering og meistring ved kreftsjukdom
Det finst ei rekkje tilbod som kan vere til hjelp for å kome tilbake til kvardagen under og etter kreftsjukdom. Derfor er det viktig å tenkje rehabilitering og meistring av sjukdommen heilt frå sjukdomsstart og begynnelsen av behandlinga. Målet er å kunne fungere og leve med eller etter kreftsjukdom, med so god livskvalitet som mogleg.
Ver merksam
Ved eitt av desse symptoma skal du kontakte legevakta:
- Høg feber.
- Stopp i kateter, eller at det har sklidd ut.
- Sterke magesmerter.
- Kvalme og svimmelheit.
- Viss du ikkje har hatt avføring på fleire dagar.
Kontakt
Førde sentralsjukehus
Kreftavdelinga
Førde sentralsjukehus
Svanehaugvegen 2
6812 Førde